Gwybod beth yw eich hawliau fel dioddefwr
Mae’r Cod Dioddefwyr yn esbonio’r hawliau y gall pawb ddisgwyl eu cael fel dioddefwr trosedd.
Pwy bynnag ydych chi a beth bynnag yw’r drosedd, mae gennych yr hawl i gael gwybod am y broses cyfiawnder troseddol a’r cymorth sydd ar gael.
Mae asiantaethau cyfiawnder troseddol fel yr heddlu a’r llysoedd yn gyfrifol am sicrhau bod dioddefwyr yn cael yr hawliau a nodir yn y Cod Dioddefwyr. Gallwch ddisgwyl iddynt ddweud wrthych am eich hawliau wrth ichi fynd drwy’r broses cyfiawnder troseddol.
Mae’r asiantaethau cyfiawnder troseddol yn cynnwys:
- Yr heddlu
- Gwasanaeth Erlyn y Goron (GEG)
- Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd Ei Fawrhydi (GLlTEF)
- Timau Troseddwyr Ifanc
- Gwasanaeth Carchardai a Phrawf EF (HMPPS)
- Heddlu Trafnidiaeth Prydeinig (BTP)
Os byddwch yn penderfynu peidio â riportio’r drosedd, gallwch gael cymorth o hyd a chlywed am y Cod Dioddefwyr gan wasanaethau cymorth.
Beth yw fy hawliau o dan y Cod Dioddefwyr?
Hawl 1: I allu deall a chael eich deall
Mae gennych yr hawl i ddeall y wybodaeth a roddir i chi ac i gael eich deall. Mae hyn yn cynnwys mynediad at wasanaethau cyfieithu neu ddehongli os oes angen.
Hawl 2: I fanylion y drosedd gael eu cofnodi heb oedi na ellir ei gyfiawnhau
Mae gennych yr hawl i gael yr heddlu i gofnodi’r drosedd yn brydlon ac efallai y gallwch gael cymorth ychwanegol gan arbenigwr os oes angen help arnoch i gyfathrebu. Darllenwch fwy am riportio trosedd.
Hawl 3: I gael gwybodaeth pan fyddwch yn riportio’r drosedd
Mae gennych yr hawl i gael cadarnhad ysgrifenedig bod y drosedd wedi’i chofnodi, cael gwybodaeth am y broses cyfiawnder troseddol, a chael gwybod am wasanaethau cymorth.
Hawl 4: I gael eich cyfeirio at wasanaethau sy’n cefnogi dioddefwyr a chael gwasanaethau a chymorth sydd wedi ei deilwra ar gyfer eich anghenion
Mae gennych yr hawl i gael eich cyfeirio at wasanaethau cymorth neu gysylltu â nhw’n uniongyrchol. Dylid dweud wrthych hefyd am unrhyw gymorth ychwanegol yn y llys sydd ar gael i chi. Darllenwch fwy am y cymorth sydd ar gael.
Hawl 5: I gael gwybodaeth am iawndal
Mae gennych yr hawl i gael gwybod am iawndal a allai fod ar gael am unrhyw golled, difrod neu anaf a achosir gan drosedd. Darllenwch fwy am hawlio iawndal.
Hawl 6: I gael gwybodaeth am yr ymchwiliad a’r erlyniad
Mae gennych yr hawl i gael yr wybodaeth ddiweddaraf am eich achos, cael gwybod am benderfyniadau pwysig a gofyn am adolygiad o rai penderfyniadau.
Hawl 7: I wneud Datganiad Personol Dioddefwr
Mae gennych yr hawl i wneud datganiad yn dweud wrth y llys sut mae’r drosedd wedi effeithio arnoch chi, a bydd yn cael ei ystyried wrth ddedfrydu’r troseddwr.
Hawl 8: I gael gwybodaeth am y treial, proses y treial a’ch rôl fel tyst
Mae gennych yr hawl i gael gwybod am ddyddiad, lleoliad a chanlyniad unrhyw wrandawiad. Os oes angen i chi roi tystiolaeth, gallwch gael help cyn, yn ystod ac ar ôl y treial. Darllenwch fwy am broses y llys.
Hawl 9: I gael gwybodaeth am ganlyniad yr achos ac unrhyw apeliadau
Mae gennych yr hawl i gael gwybod canlyniad yr achos a’r ddedfryd. Os yw’r troseddwr yn apelio, dylid dweud wrthych beth yw’r canlyniad.
Hawl 10: I dderbyn treuliau a chael eich eiddo yn ôl
Mae gennych yr hawl i hawlio treuliau o roi tystiolaeth yn y llys. Os cymerwyd eiddo fel tystiolaeth, dylech ei gael yn ôl yn brydlon.
Hawl 11: I gael gwybodaeth am y troseddwr yn dilyn euogfarn
Mae gennych yr hawl i ymuno â’r Cynllun Cyswllt Dioddefwyr os ydych yn gymwys. Mae’r cynllun yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i chi am ddedfryd y troseddwr, gan gynnwys pan fydd yn cael ei ystyried ar gyfer ei ryddhau.
Hawl 12: I wneud cwyn am hawliau nad ydych wedi eu cael
Mae gennych yr hawl i gwyno i’r sefydliad perthnasol os ydych yn anhapus gyda’r ffordd yr ydych wedi cael eich trin. Darllenwch fwy am wneud cwyn.
Mae gwahanol fersiynau ar gael i helpu pob dioddefwr i ddeall ei hawliau:
- fersiwn Saesneg o’r Cod Dioddefwyr
- taflen Cod Dioddefwyr ar gyfer pobl ifanc sy’n ddioddefwyr troseddau
- fersiwn hawdd ei ddeall o’r Cod Dioddefwyr
- fersiwn print bras o’r Cod Dioddefwyr
- cyfieithiad BSL o’r Cod Dioddefwyr
- cyfieithiadau ychwanegol o’r Cod Dioddefwyr
Dod o hyd i gymorth
- Gallwch ddod o hyd i wasanaethau cymorth lleol ar draws Cymru a Lloegr
- Gallwch gael cymorth ar-lein neu dros y ffôn.
A allaf gael mwy o gymorth fel dioddefwr trosedd?
Os ydych chi o dan 18 oed, yn cael eich ystyried yn agored i niwed, wedi cael eich dychryn neu wedi’ch targedu dro ar ôl tro ac yn fwriadol, neu os ydych chi’n ddioddefwr trosedd ddifrifol, efallai y byddwch yn gymwys i gael hawliau ychwanegol. Gallai’r rhain gynnwys cael eich cyfeirio at wasanaeth cymorth arbenigol, cael eich diweddaru’n gynt ar ôl penderfyniadau allweddol a chael cymorth ychwanegol i roi tystiolaeth yn y llys. Darllenwch fwy am hawliau ychwanegol.
Gwefan newydd yw hon – bydd eich adborth yn ein helpu i’w gwella.